ความทรงจำครั้งเยาว์วัย : ตอน “อ่างล้างตีน”

“อ่างล้างตีน” หรือ “อ่างล้างเท้า” นี้บ้านเราสมัยก่อนถือว่าเป็นของสำคัญที่ทุกบ้านจะต้องมี ไม่มีไม่ได้ เพราะสมัยนั้นการไปไหนมาไหนส่วนมากจะเดินเท้าเปล่า รองเท้าน่ะไม่มีกันหรอกถึงมีก็ใส่ลำบาก กลางท้องทุ่งนาเต็มไปด้วย “กะหลุก” (หลุมบ่อเล็กๆ) และโคลนตมทั้งนั้นใส่ไม่ได้แน่ๆ เท้าแต่ละคนที่เดินออกจากบ้านไปน่ะ “เล่อะม่อกแม่ก” ด้วยดินด้วยโคลนด้วยอะไรต่อมิอะไรทั้งนั้น ทีนี้เวลาจะขึ้นบ้านก็ต้องล้างต้องทำความสะอาดให้ดีก่อน


 การล้างนั้นครั้นจะไปตักน้ำจากบ่อมารึก็เสียเวลาโดยใช่เหตุ คนสมัยก่อนจึงทำ “อ่างล้างตีน” ไว้หน้าบ้านซะเลย เวลาล้างก็ใช้เท้าที่เลอะๆ “จุ้ม” หรือจุ่มลงไปให้สะอาดดีแล้วจึงเช็ดด้วยผ้าหรือกระสอบข้าวที่ทำเป็นที่เช็ดเท้าซึ่งอยู่ใกล้ๆ ให้แห้งแล้วถึงค่อยขึ้นเรือนซึ่งผิดกับสมัยนี้ที่สภาพบ้านเราไม่เหมือนแต่ก่อน ถนนหนทาง การสัญจรไปมาสะดวกสบายไม่มีอะไรติดเท้า อีกอย่างคนส่วนใหญ่ก็ใส่รองเท้ากันแล้วไม่ได้เดินตีนเปล่าแบบสมัยนั้นทำให้บ้านส่วนใหญ่ไม่มี “อ่างล้างตีน” อีกต่อไป

ภาพประกอบนี้เป็น"อ่างล้างตีน" บ้านแมะเผือน มัจฉาที่บ้านพังราดไทย หมู่ ๔ ตำบลพังราด อำเภอแกลง จังหวัดร่ะยองครับโดยอ่างนี้ผมก็เคยใช้มาแต่เด็กๆ ด้วย แมะบอกว่าถึงแม้ว่าสมัยนี้แทบจะไม่ได้ใช้ประโยชน์อะไรแต่แมะก็อนุรักษ์ไว้ให้ลูกๆ หลานๆ รุ่นหลังได้ดูได้รู้จักกันว่าสมัยหนึ่งบ้านเราเคยเป็นแบบนี้ แหม่ แมะนี่เอาได้จริงๆ เกี๊ย

เอ้า พี่น่องบ้านเราบ้านไหนที่ตอนนี่ยังมี “อ่างล่างตีน” เหลืออยู่ที่บ้านมั่งย่กมือบอกหน่อยฮิ

ภาพนี้จะเห็นว่าเด็กนักเรียนรุ่นผมสมัยนั้นไม่มีการใส่รองเท้ากันหรอก (คนอื่นๆ ก็เหมือนกัน)