ศัพท์เสียงสำเนียงร่ะยองเพื่อพี่น้องไทย : ชั่กกล้า (๙ ตุลาคม ๒๕๕๘)

เพาะ : เออนี่แมะมึง แช้นจ้ะออกไปชั่กกล้าก่อนหนะ เดี๋ยวสายๆ จะได้ดำกันซะที
แมะ : ไปก่อนเหอะเพาะมึง เดี๋ยวแช้นจัดการเรื่องลูกไปโรงเรียนเรียบร่อยแล่วจ้ะตามไป
……….
วันนี้ขอพาพี่น้องบ้านเราไป “ชั่กกล้า” กันดีกว่า ป้ะ เราไปกันริ้ว

ชั่กกล้า” หรือการถอนกล้าเนี่ยะคนบ้านเราเท่าที่ผมเห็นและเคยชั่กด้วยนั้นเราจะไม่นั่งครับแต่จะใช้วิธียืนแล้วก้มตัวลงชั่กจากนั้นเอามาตีกับหน้าแข้งจนดินที่ติดกล้ากระเด็นหรือหลุดออกไป

เมื่อชั่กมาได้พอประมาณก็จะเอาไปวางบน “ม้า” ซึ่งทำด้วยไม้มีขา ๔ ขา (หรืออาจจะเป็นขาเดียว , ๒ ขาก็ได้) ด้านบนสุดเป็นไม้แผ่นเดียวหรือหลายแผ่นที่วางชิดติดจนเป็นแผ่นเดียวกันเสร็จแล้วใช้มือจับกล้ากระแทกเบาๆ บนม้าเพื่อให้ต้นกล้าเรียงติดกันพร้อมทั้งใช้ตอกมัดเป็นกำๆ เพื่อรอนำไปดำอีกที (“ตอก” เป็นวัสดุชนิดหนึ่งซึ่งทำมาจากพืชตระกูลหวายหรืออะไรก็ได้ที่มีในท้องถิ่นนั้น โดยจะลอกเอาเฉพาะเปลือกนอกของมันออกมาแล้วจักให้เรียบร้อยเสร็จจากนั้นนำไปแช่น้ำสักคืนหรือสองคืนเพื่อให้ตอกที่ว่าเหนียวนุ่มเหมาะสำหรับมัดกล้า)

"เป้ง" อย่างที่เห็นเนี่ยะหลายคนก็ใช้มาทำตอกเหมือนกัน

ภาพด้านล่างนี้คือสภาพท้องทุ่งบ้านพังราดไทยตอนนี้ซึ่งสมัยก่อนเป็นท้องนาสุดลูกหูลูกตาแต่เดี๋ยวนี้พี่น้องเขาทำเป็นสวนยางพารากันเกือบหมดแล้ว

ที่เขียนมานั้นสำหรับคนบ้านเรายุคก่อนๆ ถือเป็นเรื่องปกติธรรมดาที่เห็นและทำกันแต่เล็กแต่น้อยจนถึงเฒ่าถึงแก่แต่เดี๋ยวนี้เด็กๆ รุ่นใหม่จำนวนมากแทบไม่เคยเห็นหรือสัมผัสกันแล้วเพราะสภาพพื้นที่ที่เคยทำนาเปลี่ยนไปเกือบหมดยังคงมีเหลืออยู่เพียงไม่กี่แห่งเท่านั้นซึ่งก็น่าเสียดายอยู่ไม่น้อยเหมือนกัน